AVUKAT
email
PAZARBAŞI HUKUK BÜROSU
hukuk sayfası
buro sayfası
EMAİL
ANASAYFA ANASAYFA
HUKUK SAYFASINA DÖNÜŞ


SEFERBERLİK VE SAVAŞ HALİNE İLİŞKİN HARP SANAYİİ FAALİYETLERİNİN
YÜRÜTÜLMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK




Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 19/12/1996, No: 96/9012
Dayandığı Kanunun Tarihi : 28/2/1995, No: 4083
Yayımlandığı R.Gazetenin Tarihi : 30/1/1997 No: 22893
Yayımlandığı Düsturun Tertibi : 5, Cildi:36,S.:

Amaç

Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı; Türk Silahlı Kuvvetlerinin seferberlik ve
savaş halinde ihtiyaç duyacağı her türlü harp sanayii ürünü olan silah, mühim-
mat, araç, gereç, teçhizat, malzeme ve yedek parçaları ile bunların kullanılma-
sına ait hizmetlerin milli sanayinin kaynak ve üretimleriyle karşılanması için
gerekli hazırlıkların barıştan itibaren yapılmasına ilişkin esas ve usulleri dü-
zenlemektir.


Kapsam

Madde 2 - Bu Yönetmelik, harp sanayii faaliyetinin yürütülmesi için barış
döneminden itibaren; yapılacak hazırlık, planlama ve teşkilatlanmayı, ilgili
bakanlıklar ve kuruluşlar arasındaki koordinasyonu, Türk Silahlı Kuvvetlerinin
ihtiyacı olan her türlü harp sanayii ürününü üretebileceği tespit edilen kamu
ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait görev ve sorumlu-
lukları kapsar.


Hukuki dayanak

Madde 3 - Bu Yönetmelik, 4083 sayılı Seferberlik ve Savaş Haline İlişkin
Harp Sanayii Faaliyetinin Yürütülmesi Hakkında Kanunun 12 nci maddesi gereğince
hazırlanmıştır.


Tanımlar

Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen;
a) Seferberlik: Devletin tüm güç ve kaynaklarının başta askeri güç olmak
üzere, savaşın ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanması, toplanması, ter-
tiplenmesi ve kullanılmasına ilişkin bütün faaliyetlerin uygulandığı; hak ve
hürriyetlerin kanunlarla kısmen veya tamamen sınırlandırıldığı hali,
b) Seferberlik Hali: Seferberlik faaliyetinin başlatıldığı gün ve saatten,
kaldırıldığı gün ve saate kadar devam eden durumu,
c) Savaş: Devletin bekasını temin etmek, milli menfaatleri sağlamak ve mil-
li hedefleri elde etmek amacıyla, başta askeri güç olmak üzere Devletin maddi
ve manevi tüm güç ve kaynaklarının hiçbir sınırlamaya tabi tutulmadan kullanıl-
masını gerektiren silahlı mücadeleyi,
d) Savaş Hali: Savaş ilanına karar verilmesinden, bu halin kaldırıldığının
ilan edilmesine kadar devam eden süre içinde, hak ve hürriyetlerin kanunlarla
kısmen veya tamamen sınırlandırıldığı durumu,
e) Harp Sanayii: Yurt içinden sağlanan harp silah, mühimmat, araç, gereç,
teçhizat, malzeme, yedek parçalar ve bunların kullanılmasına ait her türlü hiz-
met ile Silahlı Kuvvetlerin yurt dışından sağlanan ihtiyaçlarının milli sanayi
imkanlarıyla karşılanması amacıyla, milli sanayinin seferberlik ve savaş hali
şartlarına göre düzenlenmesi ve üretimin planlanması faaliyetini,
f) Prototip İmali: Üretime esas teşkil edecek numunenin üretimini,
ifade eder.


İlkeler

Madde 5 - Harp sanayii faaliyetinin planlanmasında ve yürütülmesinde aşağı-
daki ilkeler esas alınır.

a) Harp sanayii faaliyetinin temel amacı; Türk Silahlı Kuvvetlerinin sefer-
berlik ve savaş halinde ihtiyaç duyacağı her türlü harp sanayii ürününün ve hiz-
metlerin milli sanayinin kaynak ve üretimleri ile azami ölçüde yurt içinden kar-
şılanması için, barıştan itibaren başlanarak mevcut sanayinin kapasitesinin ay-
rıntılı olarak değerlendirilmesi ve bu imkan ve kabiliyetlerin Türk Silahlı Kuv-
vetlerinin ihtiyaçlarının karşılanması istikametinde düzenlenmesi ve geliştiril-
mesidir.
b) Harp sanayiinin tanziminde ana unsurları oluşturan istihdam, kaynak,
üretim, stoklar ve ihtiyaçlar istatistiki tahminlerle sağlıklı olarak düzenle-
nir.
c) Seferberlik ve savaş haline ait ihtiyaçlar uygun ve eksiksiz tespit edi-
lerek, kaynak israfına sebep olacak uygulamalardan kaçınılır.
d) İhtiyaçların yurt dışından tedarik yolu ile karşılanması gerektiğinde,
harp sanayii ürünlerinin teknoloji transferi ve bu teknolojiyi geliştirecek
araştırma ve geliştirme çalışmalarını özendirecek teşviklerin barıştan itibaren
uygulanması suretiyle yurt içinde imali ve bu şekilde kaynak tasarrufunun sağ-
lanması ve üretim potansiyelinin artırılması hedef alınır.
e) Türk Silahlı Kuvvetlerinin 4083 sayılı Kanun kapsamında tedarik edilecek
ihtiyaçlarının öncelikle kamu kurum ve kuruluşlarınca, bu mümkün olmadığı tak-
dirde özel sektörden karşılanması esastır. Ancak, özel sektörü teşvik etmek
amacıyla kamu kesimine sağlanan imkanların özel sektöre de sağlanması için teş-
vik mevzuatında gerçekleştirilecek düzenlemeler her yıl ilgili firmalara ayrıca
duyurulur.
f) Yeni ve/veya geliştirilecek yatırımlarda, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ih-
tiyaçları dikkate alınarak yapılacak ve/veya geliştirilecek tesisin üretim
planlaması için özendirici teşviklere yer verilmesi sağlanır. Seferberlik ve
savaş halinde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik
üretimler için teşvik belgesi aranmaksızın uygulamalar yapılabilir.


Genelkurmay Başkanlığının görevleri

Madde 6 - Genelkurmay Başkanlığının bu Yönetmelik kapsamındaki görevleri
şunlardır:
a) Türk Silahlı Kuvvetlerinin harp sanayii kapsamındaki ihtiyaçlarını tes-
pit etmek, önceliklerini belirlemek ve bu konuda Milli Savunma Bakanlığına öne-
ride bulunmak.
b) İhtiyaçların, üretim planlamalarının hazırlanması için Milli Savunma Ba-
kanlığına teknik düzeyde yardım sağlamak.
c) Üretim faaliyetlerine ilişkin olarak, talep edildiğinde, uygun test ve
deney teçhizatı bulunan her türlü tesis ve alanı tahsis etmek, ayrıca prototi-
pe esas teşkil edecek gerekli desteği sağlamak.


Milli Savunma Bakanlığının görevleri

Madde 7 - Milli Savunma Bakanlığının bu Yönetmelik kapsamındaki görevleri
şunlardır:
a) Türk Silahlı Kuvvetlerinin harp sanayii kapsamında değerlendirilen ihti-
yaçlarının incelenmesi ve hazırlayıcı programların uygulanması için, Genelkur-
may Başkanlığı ile koordine edilmek suretiyle, Milli Savunma Bakanlığı bünye-
sinde Harp Sanayii birimini kurmak ve harp sanayii faaliyetlerini bu birim va-
sıtasıyla yürütmek.
b) Üretimine karar verilen harp sanayii ürünlerinin prototipini ve gerek-
tiğinde seri olarak üretimini yaptırmak için her yıl bütçe teklifinde gerekli
ödeneği planlamak.
c) Harp sanayii faaliyetinin yürütülmesi sırasında, ilgili Bakanlık, kurum
ve kuruluşlar arasında koordinatörlük yapmak.
d) Türk Silahlı Kuvvetlerinin seferberlik ve savaşta özel olarak ihtiyaç
duyacağı araç, gereç, mal ve hizmetlerin karşılanmasına ilişkin planlamaları
yapmak, bu ihtiyaçların karşılanması için gerekli sanayi tesisleri ve hizmet
kuruluşlarını Genelkurmay Başkanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile koor-
dine ederek belirlemek, barıştan itibaren seferberlik ve savaş hali için ihti-
yaç duyulan hazırlıkların tamamlanmasını sağlamak.
e) Bu Yönetmelik kapsamında görev verilen kamu ve özel kurum ve kuruluşlar
ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşların personel ve araç ertelemelerini
yapmak.
f) Üretimi palanlanan harp sanayii ürünlerini üretecek kuruluş veya firma-
ları belirlemek,tespit edilen ürünü imal ettirmek için gereken protokolu yapmak,
protokol kapsamında imal ettirilen prototipin uygunluğunu Genelkurmay Başkanlığı
ile koordineli olarak tespit ve tayin etmek, malzemenin üretimi ile ilgili tek-
nik bilgileri oluşturmak ve onaylamak, seri üretim aşamasında kalite denetimini
sağlamak, üretilen prototipi ve teknik bilgileri muhafaza etmek.
g) Diğer bakanlıklar tarafından yurt dışından tedarik edilmesi gereken kri-
tik ikmal maddelerinin tespit edilmesinde yardımcı olmak.
h) Harp sanayii faaliyetleri konusunda diğer bakanlıklarca hazırlanacak olan
planlarla ilgili koordinasyon ve işbirliğinde bulunmak.


Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görevleri

Madde 8 - Sanayi ve Ticaret Bakanlığının bu Yönetmelik kapsamındaki görev-
leri şunlardır:
a) Türk Silahlı Kuvvetlerinin harp sanayii kapsamında değerlendirilen ve
belirlenen ihtiyaçlarının üretimi için kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile
gerçek ve tüzel kişilere ait üretim birimlerini;
1) Barış döneminde doğrudan harp, silah, araç ve gereçlerini üretmek maksa-
dıyla kurulmuş olan savunma sanayii işletmeleri,
2) En kısa zamanda üretim türü veya tesis tevsii suretiyle harbin ihtiyaç-
larına dönüştürülebilmeleri için, barıştan itibaren önceden hazırlanmaları ge-
reken işletmeler,
3) Harp esnasında, harbin getireceği şartlara göre alternatif işletme ola-
rak değerlendirilmeleri gereken sanayi işletmeleri,
olmak üzere üç kategoride tespit ederek Milli Savunma Bakanlığına bildirmek.
b) Milli Savunma Bakanlığı ile koordine etmek suretiyle, ilgili kurum ve
kuruluşları seferberlik ve savaş hali planlamasına dahil etmek, "Kamu ve Özel
Sektör Sanayi Kuruluşlarının Harp Sanayiine Dönüşüm Planı"nı hazırlamak.
c) Harp sanayii ürünlerinden uygun bulunanların üretimi için Milli Savunma
Bakanlığı ile protokol yapmak ve bu protokolün bir suretini üretimi yapacak
olan kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşlara
göndererek müteakip detay protokol/sözleşmelerin yapılmasına sağlamak.
d) Prototip ve üretilen malzemenin test ve kalite kontrolunun yapılması
için, talep edildiğinde, laboratuvar ve poligon tahsis etmek.
e) Seferberlik ve savaş hali planlarına dahil edilen sanayi kuruluşlarının
işi bırakma, iş değiştirme, adres değiştirme gibi durumlarının, bu hususların
vukuu tarihinden itibaren gerekçeleri ile birlikte 60 gün içinde Milli Savunma
Bakanlığına bildirilmesini sağlamak.
f) Üretim için seçilen kurum veya kuruluşun, seferberliğin başlangıcı veya
seferberliğin devamı esnasında Milli Savunma Bakanlığının görüşü alınarak, ge-
rekli görüldüğünde emin bölgelere nakli için planlar hazırlamak, bu tesislerin
savaş hasar onarım planları ile düşman eline geçebilecek stratejik önemi haiz
sanayi işletmelerinin imha planını ilgili Bakanlıkla koordineli şekilde yapmak.
g) Yurt içi üretimi olmayan kritik malzemelere ait üretime esas olacak tek-
nik bilgi paketini Genelkurmay Başkanlığınca belirlenecek öncelik sıralamasına
göre kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluş-
lara araştırma-geliştirme projesi olarak vermek ve ödeneğini Milli Savunma Ba-
kanlığından temin etmek.
h) Yüksek teknoloji gerektiren silah sistemleri, araç, gereç, mühimmat gibi
ürünlerin teknolojisini yapabilecek nitelikli firmalarla, anılan ürünlerin in-
celenmesini koordine etmek, ayrıca uluslararası bilgi iletişim ağları veya sair
kanallar aracılığı ile dünyadaki mevcut patent ve bilgi akışını yeterli ve ye-
tenekli firmalara ücretsiz sağlamak.
ı) Mevcut ileri teknolojilere sahip kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile
gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşların işbirliğini sağlamak.
j) Bu Yönetmelik kapsamındaki kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek
ve tüzel kişilere ait kuruluşların personel ve araç erteleme tekliflerini ilgi-
li mevzuat hükümleri çerçevesinde Milli Savunma Bakanlığına bildirmek.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı kendisine verilen görevleri yerine getirirken;
savunma sanayii alanında üretim yapan kuruluşlar ile kalite güvencesi ve Nato
Bakım ve İkmal Ajansı (NAMSA) kodlandırmasını tamamlamış ya da amaçla NAMSA'ya
başvuruda bulunmuş kuruluşlar ve Stratejik Hedef Planı (SHP)'na yönelik üretim
yapan kuruluşlardan başlayarak, yurt dışı tedarik şeklinde planlanan malzemeleri
yurt içinde üretmiş ve üretecek nitelikte olan, araştırma-geliştirme faaliyetle-
ri yapan ve ülke teknolojisine katkıda bulunacak olan firmalara öncelik verir.


Diğer Bakanlıkların görevleri

Madde 9 - Milli Savunma Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı hariç ol-
mak üzere diğer bakanlıkların bu Yönetmelik kapsamındaki görevleri şunlardır:
a) Bakanlığın kuruluşunda ve kontrolünde bulunan fabrika ve işyerlerinden
uygun olanlarının harp sanayiine dönüşüm planlamasını yaparak Türk Silahlı Kuv-
vetlerinin harp sanayii kapsamına değerlendirilen ihtiyaçlarının barış dönemin-
den itibaren karşılanmasını Milli Savunma Bakanlığı ile koordine ederek planla-
mak.
b) Üretimi planlanan harp sanayii ürünlerinin prototipini belirlenen kuru-
luş veya firmalara imal ettirmek ve seri üretime esas olacak planlamayı yapmak.
c) Prototip ve üretilen malzemenin kalite kontrolunun yapılmasında, talep
edildiğinde laboratuvar ve poligon tahsis etmek.
d) Harp sanayii ürünlerinden uygun bulunanların üretimi için Milli Savunma
Bakanlığı ile protokol yapmak ve bu protokolün bir suretini üretimi yapacak olan
kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşlara
göndererek müteakip detay protokol/sözleşmelerin yapılmasına sağlamak.
e) Üretim için seçilen kurum veya kuruluşun, seferberliğin başlangıcı veya
seferberliğin devamı esnasında, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü alınarak,
gerekli görüldüğünde emin bölgelere nakli için planlar hazırlamak, düşman eline
geçebilecek stratejik önemi haiz sanayi işletmelerinin imha planını yapmak.
f) Yurt içi üretimi olmayan kritik malzemelere ait üretime esas olacak tek-
nik bilgi paketini Genelkurmay Başkanlığınca belirlenecek öncelik sıralamasına
göre kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel tişilere ait kuruluş-
lara araştırma-geliştirme projesi olarak vermek ve ödeneğini Milli Savunma Ba-
kanlığından temin etmek.
g) Bu yönetmelik kapsamındaki kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek
ve tüzel kişilere ait kuruluşların personel ve araç erteleme tekliflerini ilgili
mevzuat hükümleri çerçevesinde Milli Savunma Bakanlığına bildirmek.


Kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerin görev ve
sorumlulukları

Madde 10 - Kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerin
bu Yönetmelik kapsamındaki görevleri şunlardır:
a) Harp sanayii kapsamında Milli Savunma Bakanlığı ile aralarında mali ve
idari hususlarda protokol yapılan kurum ve kuruluşlar; prototip üretimi yapmak,
denemelerinde hazır bulunmak ve üretime esas olacak teknik bilgi paketini ve
malzemeyi çalışmanın tamamlanmasını müteakip Milli Savunma Bakanlığına teslim
etmek, talep edildiğinde seri üretim hazırlığını yapmak zorundadır.
b) Seferberlik ve savaş hali planlarına dahil edilen sanayi kuruluşları;
işi bırakma, iş değiştirme, adres değiştirme gibi durumlarını, bu hususların
vukuu tarihinden itibaren 30 gün içinde gerekçeleri ile birlikte sözleşme yapı-
lan Komutanlığa, Milli Savunma Bakanlığna ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bil-
dirmekle yükümlüdürler.
c) Harp Sanayii faaliyetleri kapsamında görev alan kurum ve kuruluşlar;
kritik araç ve personeli için, olabilecek erteleme tekliflerini ilgili mevzuat
hükümleri çerçevesinde yaparlar.


Mali hükümler

Madde 11 - Bu Yönetmelikte belirtilen harp sanayii üretiminin gerçekleşti-
rilebilmesi amacıyla Milli Savunma Bakanlığınca seçilen kuruluşta yapılması
gereken değişikliklerin gerektirdiği ödenek, bu Bakanlıkça belirlenen esaslara
göre kendi bütçesinden karşılanır. Seçilen özel kurum ve kuruluşun özendiril-
mesi için Milli Savunma Bakanlığınca gerekli mali destek sağlanır ve teşvik
tedbirleri alınır.
Harp sanayii ihtiyacı için kamu ve özel sektörce üretilen ürünler Milli
Savunma Bakanlığınca tedarik edilir ve bedeli Milli Savunma Bakanlığı bütçesin-
den karşılanır.


Yönerge

Madde 12- Bu Yönetmelikte belirtilen görev alanları ile ilgili teknik
ayrıntılar çıkarılacak yönergeler ile düzenlenir.


Yürürlük

Madde 13 - Sayıştay'ın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.


Yürütme

Madde 14 - Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

AVUKAT
email
PAZARBAŞI HUKUK BÜROSU
hukuk sayfası
buro sayfası
EMAİL
ANASAYFA ANASAYFA
HUKUK SAYFASINA DÖNÜŞ